Co to jest efekt kontrastu? Definicja.

Efekt kontrastu (przeciwieństwo efekt asymilacji) to błąd poznawczy, który zniekształca nasze postrzeganie czegoś, gdy porównujemy to z czymś innym, poprzez uwydatnienie różnic między nimi. To porównanie może być jawne lub niejawne, jednoczesne lub w różnych punktach w czasie i może dotyczyć różnych cech, od cech fizycznych, takich jak kolor i smak, po cechy bardziej abstrakcyjne, takie jak cena i atrakcyjność.

Zaufali mi najlepsi:

Na przykład letnia woda może wydawać się raz gorąca, a raz zimna, w zależności od tego w jakiej wodzie (zimnej czy gorącej) trzymaliśmy wcześniej rękę.

Kolejny przykład: efekt kontrastu może sprawić, że przedmiot będzie jaśniejszy niż w rzeczywistości, gdy zostanie umieszczony na ciemnym tle, lub może sprawić, że kosztowny produkt będzie wyglądał na tańszy, gdy będzie prezentowany obok droższego produktu.

Efekt kontrastu odgrywa rolę w wielu różnych sytuacjach, więc zrozumienie go może być bardzo korzystne. Dlatego w następnym artykule dowiesz się więcej o efekcie kontrastu, zrozumiesz, dlaczego ludzie go doświadczają, i zobaczysz, co możesz zrobić, aby uwzględnić jego wpływ.

REKLAMA

Koniecznie zobacz NAJLEPSZE szkolenie z Facebooka na rynku

Link do kursu: szkolenie Facebook Ads

Koniec reklamy.

Efekt kontrastu przykłady

Prosty przykład efektu kontrastu pojawia się na poniższej ilustracji, gdzie szary prostokąt umieszczony na jasnym tle wydaje się ciemniejszy niż szary prostokąt umieszczony na ciemnym tle, mimo że oba mają dokładnie ten sam kolor:

Kolejny, na wstępie wspomniany już przykład kiedy letnia woda może wydawać się raz gorąca, a raz zimna, w zależności od tego w jakiej wodzie (zimnej czy gorącej) trzymaliśmy wcześniej rękę. Tej obserwacji dokonał filozof John Locke

Kolejny przykład. O tym, czy zostaniesz przyjęty do pracy decydują nie tylko Twoje doświadczenie i kwalifikacje, ale i fakt, kto był wcześniejszym kandydatem. Jeśli ktoś, kto wypadł niekorzystnie, masz szczęście, gorzej jeśli to Ty wypadasz słabo na jego tle.

Co więcej, efekt kontrastu może wpływać na myślenie ludzi na wiele innych sposobów.

Przykłady wpływu efektu kontrastu obejmują kolejne:

• Słodkie napoje na ogół smakują słodko, jeśli pijesz je zaraz po wypiciu czegoś, co jest mniej słodkie, w porównaniu z tym, gdy pijesz je zaraz po wypiciu czegoś słodszego.
• Ludzie czasami czują, że są bardziej atrakcyjni fizycznie, patrząc na zdjęcia osób, które są stosunkowo nieatrakcyjne.
• Uczniowie czasami czują się mniej pewni swoich umiejętności akademickich, gdy uczęszczają na zajęcia, w których jest wielu uczniów osiągających dobre wyniki.

Uwaga: ostatni przykład, gdy uczniowie czują się mniej pewnie, gdy są w klasie z wieloma uczniami o dobrych wynikach, ma związek z powiązanym zjawiskiem społecznym, zwanym efektem dużej ryby – małego stawu, który jest często omawiany w kontekst efektu kontrastu.

Efekt wielkiej ryby w małym stawie występuje, gdy ludzie czują się lepiej ze swoją wydajnością w jakiejś domenie, gdy są otoczeni przez osoby, które mają stosunkowo niską wydajność w tej domenie, w porównaniu do osób, które mają stosunkowo wysoką wydajność w tej samej domenie.

Efekt wielkiej ryby i małego stawu ( BFLPE ) to układ odniesienia wprowadzony przez Herberta W. Marsha i Johna W. Parkera w 1984 r. Zgodnie z modelem, jednostki porównują swoją własną koncepcję siebie z rówieśnikami. Osoby mają wyższe wyobrażenia o sobie, gdy są w grupie mniej zdolnej niż w grupie bardziej zdolnych osób. Efekt dużej ryby – małego stawu nie jest zbyt znany w Polsce.

Pozytywne i negatywne efekty kontrastu

W niektórych przypadkach efekt kontrastu jest klasyfikowany jako należący do jednego z dwóch głównych typów:

1. Pozytywny efekt kontrastu pojawia się, gdy coś jest postrzegane jako lepsze niż byłoby to zwykle postrzegane, ponieważ jest porównywane z czymś gorszym. Na przykład pozytywny efekt kontrastu może sprawić, że okładka książki będzie wyglądać ciekawiej niż zwykle, jeśli zostanie umieszczona obok książki z nudną okładką.
2. Negatywny efekt kontrastu pojawia się, gdy coś jest postrzegane jako gorsze, niż byłoby to zwykle postrzegane, ponieważ jest porównywane z czymś lepszym. Na przykład negatywny efekt kontrastu może sprawić, że samochód będzie wyglądał na tańszy niż zwykle, jeśli jest zaparkowany obok drogiego samochodu.

Ten schemat kategoryzacji jest generalnie stosowany tylko wtedy, gdy daną cechę można ocenić jako „lepszą” lub „gorszą”.

Ma to zastosowanie, na przykład, gdy ludzie oceniają cechy, takie jak atrakcyjność lub inteligencja, lub czynniki, takie jak cena produktu.

Jednak ta kategoryzacja nie ma zastosowania w przypadku cech, których nie można sklasyfikować jako „lepsze” lub „gorsze”, takich jak barwa lub poziom dźwięku.

Dlaczego ludzie doświadczają efektu kontrastu

Ze względu na szeroki zakres sytuacji i sposobów, w których ludzie mogą doświadczać efektów kontrastu, nie ma jednego mechanizmu, który byłby używany do wyjaśnienia tego zjawiska.

Jednak wszystkie wyjaśnienia dotyczące efektu kontrastu mają związek ze sposobem, w jaki nasz system poznawczy intuicyjnie wykorzystuje porównania podczas przetwarzania i oceny informacji.

Na przykład, kiedy ludzie oceniają przedmioty, które napotykają, często intuicyjnie porównują je z podobnymi obiektami lub z pamięcią o nich.

Może to na przykład sprawić, że drogi produkt będzie miał rozsądną cenę, jeśli jego cena jest intuicyjnie porównywana z ceną droższego produktu, nawet jeśli nie interesuje nas droższa alternatywa, a nawet jeśli normalnie byśmy się czuli że oryginalny produkt jest znacznie zawyżony.

Jeden znaczący model psychologiczny, który jest używany do wyjaśnienia efektu kontrastu, nazywa się modelem włączenia / wykluczenia.

W tym modelu, kiedy oceniamy pewną jednostkę na podstawie jej cech, mamy dwie mentalne reprezentacje: jedną z docelowej jednostki, którą oceniamy, i jedną ze standardów, względem których oceniamy ten cel.

W oparciu o ten model efekt kontrastu może wystąpić, gdy informacja jest wyłączona z mentalnej reprezentacji jednostki docelowej. Może się to zdarzyć z różnych powodów, na przykład ponieważ ludzie czują, że informacja nie opisuje właściwie celu lub ponieważ czują, że przychodzi im do głowy z niewłaściwego powodu.

Na przykład rozważmy sytuację, w której ktoś ma do czynienia z drogim produktem docelowym, w przeciwieństwie do tańszego produktu podstawowego.

W takim przypadku negatywne informacje dotyczące wysokiej ceny produktu docelowego mogą zostać wyłączone z jej przedstawienia, w wyniku porównania z produktem bazowym.

To z kolei może spowodować, że cel będzie postrzegany w bardziej pozytywny sposób niż zwykle w porównaniu ze standardem stosowanym w celu przedstawienia produktów tego typu, sprawiając, że będzie on wyglądał na tańszy, a tym samym bardziej przystępny cenowo.

Ponadto te wykluczone informacje mogą być czasami wykorzystywane podczas konstruowania normy, z którą porównuje się cel.

Może to na przykład oznaczać, że jeśli pewna negatywna cecha celu zostanie zignorowana, jeśli chodzi o konceptualizację celu, a zamiast tego zostanie wykorzystana do zwiększenia negatywności normy, z którą cel jest porównywany, wówczas cel będzie w porównaniu z oceną bardziej pozytywną.

Istnieją inne modele psychologiczne, które są używane do wyjaśnienia efektu kontrastu, z których wiele zawiera w pewnym stopniu model włączenia / wykluczenia.

Ogólnie jednak, chociaż mechanizmy poznawcze odpowiedzialne za efekt kontrastu są nadal badane, głównym powodem, dla którego ludzie doświadczają tego uprzedzenia, jest to, że proces, którego używamy do przetwarzania i oceny informacji, często opiera się na porównaniach, niezależnie od tego, czy te porównania są, czy też nie na naszą korzyść.

Efekty kontekstowe / efekt kontekstu: kontrast i asymilacja

Efekt kontrastu jest ogólnie klasyfikowany jako jeden z dwóch głównych typów efektów kontekstowych, które są błędami poznawczymi, które pojawiają się, gdy porównania z informacjami tła wpływają na naszą ocenę niektórych bodźców.

Drugi główny rodzaj efektu kontekstowego nazywany jest „efektem asymilacji”.

Efekt asymilacji

Efekt asymilacji to błąd poznawczy, który zniekształca nasze postrzeganie czegoś, gdy porównujemy to z czymś innym, poprzez zmniejszenie widocznych różnic między nimi, co sprawia, że ​​wydają się bardziej do siebie podobne.

Na przykład efekt asymilacji może wpływać na ludzi, którzy widzą, że ktoś zachowuje się w sposób agresywny, i powodować, że postrzegają zachowanie innych jako bardziej wrogie niż w innym przypadku.

Efekt asymilacji jest zatem podobny do efektu kontrastu, z tą różnicą, że efekt asymilacji zmniejsza postrzeganą różnicę między porównywalnymi przedmiotami, podczas gdy efekt kontrastu zwiększa tę różnicę.

W związku z tym efekt asymilacji jest postrzegany jako obejmujący pozytywny związek między informacją kontekstową a oceną dokonywaną przez ludzi, podczas gdy efekt kontrastu jest postrzegany jako negatywny związek między nimi.

Uwaga: efekty kontekstu są często omawiane w połączeniu z koncepcją torowania, czyli zjawiska, w którym ekspozycja na bodziec podświadomie wpływa na naszą reakcję na następujące po nim bodźce. Ponadto innym powiązanym zjawiskiem jest zakotwiczenie, które podobnie powoduje, że ekspozycja na wstępne informacje ma duży wpływ na przyszłe decyzje.

Psychologiczne mechanizmy asymilacji i kontrastu

Godnym uwagi modelem psychologicznym, który jest używany do wyjaśnienia, dlaczego ludzie mogą doświadczać obu rodzajów skutków kontekstu, jest globalny / lokalny model przetwarzania.

Model ten sugeruje, że przetwarzanie globalne, które polega na tworzeniu stosunkowo abstrakcyjnych reprezentacji, prowadzi do asymilacji, podczas gdy przetwarzanie lokalne, które polega na tworzeniu bardziej konkretnych reprezentacji, prowadzi do kontrastu.

Model wyjaśnia to zjawisko, mówiąc, że globalne przetwarzanie prowadzi do włączenia odpowiednich informacji, co prowadzi do asymilacji poprzez zwiększenie stopnia, w jakim cechy są postrzegane jako wspólne między reprezentacją jednostki docelowej a standardem, z którym jest porównywana.

I odwrotnie, lokalne przetwarzanie prowadzi do wykluczenia istotnych informacji, jak widzieliśmy w sekcji dotyczącej powodów, dla których ludzie doświadczają efektu kontrastu, zwiększa postrzeganą różnicę między celem a standardem.

Czynniki prowadzące do kontrastu a asymilacja

Różnorodne czynniki mogą odgrywać rolę, jeśli chodzi o określenie, czy ludzie doświadczają efektu kontrastu, czy efektu asymilacji.

Na przykład jedno badanie wykazało, że ludzie są bardziej skłonni do odczuwania efektu asymilacji, jeśli skupią się na podobieństwach między różnymi ocenianymi opcjami, podczas gdy bardziej prawdopodobne jest, że odczują efekt kontrastu, jeśli skupią się na różnicach między nimi.

Podobnie, inne badanie wykazało, że kiedy ludzie oglądają zdjęcia osób atrakcyjnych fizycznie, mają tendencję do oceniania własnej atrakcyjności jako wyższej później, jeśli czują się psychologicznie bliscy tym ludziom, gdy powiedziano im, że mają podobne zdanie na określone tematy i wartości.

Co więcej, wykazują podobny efekt asymilacji po obejrzeniu zdjęć nieatrakcyjnych ludzi, z którymi czuli się blisko.

I odwrotnie, gdy ludziom pokazuje się zdjęcia osób, z którymi nie czują się bliskimi psychicznie, doświadczają efektu kontrastu, który powoduje, że czują się mniej atrakcyjni po obejrzeniu zdjęć atrakcyjnych osób, a bardziej atrakcyjni po obejrzeniu zdjęć nieatrakcyjnych osób.

Jak się bronić?

W niektórych sytuacjach możesz chcieć zmniejszyć stopień, w jakim jesteś pod wpływem efektu kontrastu, aby poprawić swoją zdolność do podejmowania racjonalnych decyzji. Może tak być na przykład w przypadku, gdy firmy marketingowe próbują użyć kontrastu, aby dany produkt wyglądał jak dobry interes, podczas gdy w rzeczywistości jest on zawyżony.

W takich sytuacjach głównym sposobem jest zerwanie połączenia między głównym elementem docelowym, który oceniasz, a alternatywnymi elementami tła, z którymi jest skontrastowany.

Na przykład, jeśli próbujesz oszacować cenę produktu, możesz odłączyć go od produktów działających w tle, które służą do uzasadnienia jego wysokich kosztów.

Aby to osiągnąć, można zastosować różne podejścia.

Na przykład możesz:

1. Zwiększyć odległość między opcjami. Zwiększenie odległości między obiektami, które oceniasz, pod względem takich czynników, jak czas i przestrzeń, może zmniejszyć stopień, w jakim doświadczasz efektu kontrastu między nimi.
2. Dodaj więcej opcji. Dodanie wielu dodatkowych opcji może czasami zmniejszyć stopień, w jakim zauważasz kontrast między początkowymi opcjami, które zostały Ci przedstawione, ponieważ utrudnia to ich porównanie.
3. Wyjaśnij, dlaczego porównanie jest nieistotne. Wyjaśnienie sobie, dlaczego prezentowane porównanie jest nieistotne, na przykład skupiając się na cenie bezwzględnej produktu, a nie na jego względnej cenie, może pomóc zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia efektu kontrastu.
4. Ponadto możesz użyć innych strategii osłabiających, takich jak spowolnienie procesu rozumowania, co pomoże zmniejszyć stopień, w jakim polegasz na wadliwej intuicji, która powoduje, że odczuwasz efekt kontrastu w pierwszej kolejności.

Jak używać efekt kontrastu w reklamie, marketingu itp

Możesz wykorzystać efekt kontrastu na swoją korzyść, aby wpłynąć na sposób myślenia ludzi w różnych sytuacjach. Na przykład:

1. Podświetl ważny przycisk w projekcie, umieszczając go na szarym/białym tle.
2. Spraw, aby drogi produkt był niedrogi, umieszczając go obok droższej opcji.
3. Zminimalizuj postrzeganą wagę problemu, porównując go z poważniejszymi problemami, które miały miejsce w przeszłości.

Zwróć uwagę, że użycie efektu kontrastu w ten sposób może być cenne nie tylko jeśli chodzi o wpływanie na innych ludzi, ale także jeśli chodzi o wpływanie na własne myśli.

Na przykład, rozważ przykład użycia efektu kontrastu, aby zminimalizować postrzeganą wagę problemu, który spowodowałeś. Możesz to zrobić, aby wpłynąć na opinię osoby związanej z problemem, aby zmniejszyć reakcję, z którą masz do czynienia, lub możesz to zrobić, aby wpłynąć na siebie i sprawić, że poczujesz się mniej zaniepokojony tym, co zrobiłeś.

Kiedy używasz efektu kontrastu, aby wpłynąć na myślenie ludzi w ten sposób, istnieje kilka czynników, na które powinieneś zwrócić uwagę, aby uzyskać silny kontrast:

1. Wysoka trafność. Im bardziej rzeczy, które porównujesz, są ze sobą powiązane, zwłaszcza jeśli chodzi o główną cechę, o której mowa, tym bardziej zauważalny będzie kontrast między nimi.
2. Silne połączenie. Im bliżej siebie porównujesz pod względem takich czynników, jak przestrzeń czy czas, tym łatwiej będzie zauważyć kontrast między nimi.
3. Duża różnica. Im bardziej rzeczy, które porównujesz, różnią się od siebie, zwłaszcza jeśli chodzi o główną cechę, o której mowa, tym bardziej zauważalny będzie kontrast między nimi.

Należy jednak pamiętać, że są to tylko ogólne wskazówki, a dokładna realizacja efektu kontrastu będzie się różnić w różnych sytuacjach. Doskonale zajmuje się tym agencja marketingowa UniqueSEO- link.

Na przykład w niektórych przypadkach przekroczenie pewnego punktu podczas zwiększania różnicy między dostępnymi opcjami może w rzeczywistości zmniejszyć prawdopodobieństwo, że ludzie odczują pożądany efekt kontrastu.

Może się tak zdarzyć, na przykład, jeśli preferowany produkt jest zestawiony z produktem, który jest dużo, dużo droższy, co może spowodować, że ludzie będą unikać porównywania tych dwóch produktów lub założyć, że tańszy produkt musi być w jakiś sposób wadliwy.

Efekt kontrastu przykładowe zastosowania w UX, reklamie i marketingu

Kontrast polega na wyraźnej ekspozycji różnic między dwoma przedmiotami, aby nadać im niepowtarzalny wygląd i charakter. Oto kilka przykładów efektów kontrastu, które możesz wykorzystać w swojej pracy w celu wzmocnienia i przyciągnięcia uwagi.

• Kontrast koloru – jest to zamiana ciemnych kolorów na jasne i odwrotnie, aby zaznaczyć szczegóły.
• Kontrast rozmiaru – jest to technika kompozycji stosowana do zwrócenia uwagi na elementy o różnych rozmiarach lub proporcjach.
• Kontrast struktury – jest to technika wykorzystywana w projektowaniu, w której występują elementy o różnorodnych kształtach, które sprawiają, że przedmioty się wyróżniają.
• Kontrast konturu – jest to technika kompozycji, w której występują elementy o różnych konturach, aby przyciągnąć i zaznaczyć szczegóły.
• Kontrast wyrazu – jest to technika stosowana do zmiany emocji lub nastroju poprzez zmianę sposobu oświetlenia lub koloru.

Podsumowanie i wnioski

Efekt kontrastu to błąd poznawczy, który zniekształca nasze postrzeganie czegoś, gdy porównujemy to z czymś innym, poprzez uwydatnienie różnic między nimi.

To porównanie może być jawne lub niejawne, jednoczesne lub w różnych punktach w czasie i może dotyczyć różnych cech, od cech fizycznych, takich jak kolor i smak, po cechy bardziej abstrakcyjne, takie jak cena i atrakcyjność.

Na przykład efekt kontrastu może sprawić, że słodki napój będzie miał mdły smak, jeśli wypijesz go natychmiast po wypiciu czegoś słodszego, lub może sprawić, że produkt o zawyżonej cenie będzie wydawał się stosunkowo tani, jeśli zostanie wyświetlony obok droższego produktu.

Aby zmniejszyć wpływ, jaki ma na Ciebie efekt kontrastu, możesz zwiększyć odległość między dostępnymi opcjami (pod względem czynników takich jak czas lub przestrzeń), dodać więcej opcji do miksu, wyjaśnić, dlaczego dane porównanie jest nieistotne lub stosować ogólne strategie osłabiające.

Możesz celowo użyć efektu kontrastu, aby wpłynąć na myślenie innych ludzi, a także na własne, na przykład w przypadkach, gdy próbujesz zmniejszyć pozorną wagę popełnionego błędu, porównując go z problemami spowodowanymi przez innych; jeśli to zrobisz, postaraj się upewnić, że kontrastujące elementy są ze sobą powiązane, łatwe do porównania i zauważalnie różne.

Zachęcam do podzielenia się swoimi opiniami i doświadczeniem w komentarzach.

Teraz chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia:

Czego nauczyłeś się z dzisiejszego wpisu?

Co najbardziej Ciebie szokuje w tym jak efekt kontrastu i efekt asymilacji wpływają na nasze życie?

A może masz pytanie dotyczące czegoś z badania.

Tak czy inaczej, podziel się swoimi przemyśleniami w sekcji komentarzy poniżej.

• szkolenia online
• szkolenia u Ciebie w firmie i doradztwo-konsulting
• agencja SEO/SEM

Co myślisz o moim nowym wpisie na blogu?

A może masz pytanie dotyczące strategii lub techniki jak działać najlepiej?

Tak czy inaczej, chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia.

Więc śmiało, teraz udostępnij ten wpis na swoich social mediach i zobacz co inni mają do powiedzenia.