Czym jest stres?

Stres to uczucie napięcia emocjonalnego lub fizycznego. Może pochodzić z dowolnego wydarzenia lub myśli, które powodują, że czujesz się sfrustrowany, zły lub zdenerwowany.

Stres to reakcja organizmu na wyzwanie lub niepewność. W krótkich momentach stres może być pozytywny, na przykład gdy pomaga uniknąć niebezpieczeństwa lub dotrzymać terminu. Jednak długotrwały stres może zaszkodzić zdrowiu.

Stres to normalna reakcja organizmu na zmiany. Może reagować na te zmiany fizycznie, psychicznie lub emocjonalnie.

Rodzaje stresu

Stres to normalne uczucie. Istnieją dwa główne rodzaje stresu:

• Ostry stres, stres krótkotrwały. To krótkotrwały stres, który szybko mija. Czujesz to, kiedy naciskasz hamulce, walczysz lub jedziesz po stromym zboczu. Pomaga radzić sobie w niebezpiecznych sytuacjach. Występuje również, gdy robisz coś nowego lub ekscytującego. Wszyscy ludzie od czasu do czasu mają ostry stres.
• Chroniczny stres, stres długotrwały. To stres, który utrzymuje się przez dłuższy czas. Możesz mieć chroniczny stres, jeśli masz problemy finansowe, nieszczęśliwe małżeństwo lub kłopoty w pracy. Każdy rodzaj stresu, który trwa tygodniami lub miesiącami, jest stresem chronicznym. Możesz tak przyzwyczaić się do chronicznego stresu, że nie zdajesz sobie sprawy, że jest to problem. Jeśli nie znajdziesz sposobów radzenia sobie ze stresem , może to prowadzić do problemów zdrowotnych.

Jak stres wpływa na zdrowie?

Ciało ludzkie jest przystosowane do odczuwania stresu i reagowania na niego. Stres może być pozytywny, utrzymując nas w stanie czujności, motywacji i gotowości do uniknięcia niebezpieczeństwa. Stres staje się negatywny, gdy dana osoba napotyka ciągłe wyzwania bez ulgi lub odprężenia między stresorami. W efekcie osoba staje się przepracowana i narasta napięcie związane ze stresem. 

Autonomiczny układ nerwowy organizmu ma wbudowaną reakcję na stres, która powoduje zmiany fizjologiczne, aby umożliwić organizmowi walkę ze stresującymi sytuacjami. 

Ta reakcja na stres, znana również jako „reakcja walki lub ucieczki”, jest aktywowana w przypadku zagrożenia. 

Jednak ta reakcja może stać się chronicznie aktywowana podczas długotrwałych okresów stresu. Długotrwała aktywacja reakcji na stres powoduje zmęczenie organizmu – zarówno fizyczne, jak i emocjonalne.

Stres, który trwa bez ulgi, może prowadzić do stanu zwanego dystresem – negatywnej reakcji na stres. Cierpienie może zaburzyć równowagę lub równowagę wewnętrzną organizmu, prowadząc do objawów fizycznych, takich jak bóle głowy , rozstrój żołądka , podwyższone ciśnienie krwi , ból w klatce piersiowej , zaburzenia seksualne i problemy ze snem. Problemy emocjonalne mogą również wynikać z cierpienia. Te problemy obejmują depresję , ataki paniki lub inne formy lęku i martw się. Badania sugerują, że stres może również wywoływać lub nasilać pewne objawy lub choroby. Stres jest powiązany z 6 głównymi przyczynami śmierci: chorobami serca, rakiem, dolegliwościami płuc, wypadkami, marskością wątroby i samobójstwami.

Stres staje się również szkodliwy, gdy ludzie kompulsywnie używają substancji lub zachowują się w celu złagodzenia stresu. Te substancje lub zachowania obejmują żywność, alkohol, tytoń, narkotyki, hazard, seks, zakupy i Internet. Zamiast łagodzić stres i przywracać organizmowi stan odprężenia, te substancje i kompulsywne zachowania mają tendencję do utrzymywania ciała w stanie stresu i powodują więcej problemów. Zestresowana osoba zostaje uwięziona w błędnym kole.

Jakie są oznaki stresu?

Przewlekły stres może osłabiać naturalne mechanizmy obronne organizmu, prowadząc do różnych objawów fizycznych, w tym następujących:

• Zawroty głowy lub ogólne poczucie „nieobecności”.
• Ogólne bóle.
• Zgrzytanie zębami, zaciśnięta szczęka.
• Bóle głowy.
• Objawy niestrawności lub refluksu.
• Zwiększenie lub utrata apetytu.
• Napięcie mięśni szyi, twarzy lub ramion.
• Problemy ze snem.
• Pędzące serce.
• Zimne i spocone dłonie.
• Zmęczenie, wyczerpanie.
• Drżenie.
• Przyrost lub utrata masy ciała.
• Rozstrój żołądka, biegunka.
• Problemy seksualne.

Wskazówki dotyczące zmniejszania stresu

Ludzie mogą nauczyć się radzić sobie ze stresem i wieść szczęśliwsze i zdrowsze życie. Możesz zacząć od następujących wskazówek:

• Zachowaj pozytywne nastawienie.
• Zaakceptuj, że istnieją wydarzenia, których nie możesz kontrolować.
• Bądź asertywny zamiast agresywny. Wyrażaj swoje uczucia, opinie lub przekonania, zamiast wpadać w złość, defensywnie lub pasywnie.
• Uczyć się i ćwicz techniki relaksacyjne; spróbuj medytacji, jogi lub tai-chi.
• Ćwicz regularnie. Twoje ciało może lepiej walczyć ze stresem, gdy jest w dobrej formie.
• Jedz zdrowe, zbilansowane posiłki.
• Naucz się efektywniej zarządzać swoim czasem.
• Ustaw odpowiednio limity i odmawiaj prośbom, które spowodowałyby nadmierny stres w Twoim życiu.
• Znajdź czas na hobby i zainteresowania.
• Odpocznij i śpij. Twoje ciało potrzebuje czasu, aby dojść do siebie po stresujących wydarzeniach.
• Nie polegaj na alkoholu, narkotykach ani kompulsywnych zachowaniach, aby zmniejszyć stres.
• Szukaj wsparcia społecznego. Spędzaj wystarczająco dużo czasu z tymi, których kochasz.
• Poszukaj pomocy u psychologa lub innego specjalisty zajmującego się zdrowiem psychicznym przeszkolonym w zakresie radzenia sobie ze stresem lub technik biofeedbacku, aby nauczyć się zdrowszych sposobów radzenia sobie ze stresem w swoim życiu.

Choroby psychosomatyczne

Choroby psychosomatyczne – określenie na choroby somatyczne (fizyczne), w powstaniu których biorą istotny udział czynniki psychologiczne (głównie emocjonalne).

Emocje przyczyniające się do powstania chorób psychosomatycznych to: sytuacje konfliktowe, frustracje czy gniew, zwłaszcza jeśli są tłumione i przeżywane wielokrotnie.

Amerykański psychiatra i psychoanalityk Franz Alexander twierdził, że problemy fizyczne są następstwem zdarzeń wywołujących emocje. Uważa się go za jednego ze współtwórców medycyny psychosomatycznej. Uważał on, że teoretycznie każda choroba jest psychosomatyczna, przy czym zaznaczał, że każda z chorób psychosomatycznych może mieć inne czynniki przyczynowe je wyzwalające.

Najczęstsze i najbardziej typowe z tych chorób zaliczane są do tzw. chicagowskiej siódemki. Mechanizmy powstawania tych zaburzeń są różne, ale jedno jest pewne – istnieje związek pomiędzy psychiką a stanem zdrowia człowieka. Do czynników sprawczych chorób psychosomatycznych zaliczany jest przede wszystkim stres, ale i inne problemy psychologiczne.

Chicagowska siódemka – najczęstsze choroby psychosomatyczne

Do siódemki chicagowskiej zaliczane są:

• choroba wrzodowa żołądka,
• nadciśnienie tętnicze,
• astma oskrzelowa,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• zapalne choroby jelita grubego,
• nadczynność tarczycy,
• atopowe zapalenie skóry.

Uznaje się, że w przypadku wymienionych chorób związek pomiędzy ich pojawieniem się a zaburzeniami natury psychologicznej jest najbardziej wyraźny. Koncepcja chicagowskiej siódemki powstała jednak dość dawno, obecnie listę tę rozszerza się o inne problemy, takie jak:

• otyłość,
• zaburzenia snu,
• zaburzenia apetytu,
• migreny,
• chorobę niedokrwienną serca,
• zaburzenia tikowe,
• uzależnienia od różnych substancji,
• choroby autoimmunologiczne (np. toczeń rumieniowaty układowy).

Depresja

Zaburzenia depresyjne, depresja– grupa zaburzeń psychicznych, pojęcie stosowane w terminologii psychiatrycznej i odnoszące się do zespołów objawów depresyjnych występujących w przebiegu chorób afektywnych (nazywanych także zaburzeniami afektywnymi lub zaburzeniami nastroju). Zespoły te objawiają się głównie obniżeniem nastroju (smutkiem, przygnębieniem, niską samooceną, małą wiarą w swoje możliwości, poczuciem winy, pesymizmem, u części pacjentów myślami samobójczymi), niezdolnością do przeżywania przyjemności (anhedonią), spowolnieniem psychoruchowym, zaburzeniem rytmu dobowego (bezsennością lub nadmierną sennością) lub zmniejszeniem apetytu (rzadziej jego wzmożeniem)