Prawa intelektualne

Monitoring i egzekucja praw własności intelektualnej to złożony procesj. Proces ten polega na zbieraniu informacji i ustalaniu, czy ktoś naruszył prawa własności intelektualnej. Kiedy naruszenie jest potwierdzone, następuje wyegzekwowanie ochrony praw własności intelektualnej przy pomocy różnych środków, włączając w to żądania pisemne, odwołania, a także sądowe postępowanie cywilne lub karne. Monitorowanie praw własności intelektualnej obejmuje identyfikację, monitorowanie i reagowanie na naruszenia w wszystkich obszarach. Oznacza to, że ludzie odpowiedzialni za monitorowanie mogą zbierać informacje z różnych źródeł, takich jak monitoring internetu, postępowanie cywilne, sądy i inne. Ważnym celem jest nie tylko wykrywanie naruszeń, lecz także szybkie reagowanie i wyegzekwowanie ochrony praw własności intelektualnej. Celem jest utrzymanie praw autorskich i ułatwienie innym twórcom korzystanie z ich praw.

W tym artykule dowiesz się jakie działania możesz podjąć by skutecznie zwiększać dochody z komercyjnej eksploatacji swoich zasobów intelektualnych oraz jak walczyć z naruszeniami swoich praw.

Zaufali mi najlepsi:

W pierwszej kolejności chciałbym zwrócić uwagę, że niemal każde przedsiębiorstwo w ramach swojej strategii biznesowej monitoruje rynek pod kątem nowych możliwości biznesowych:

• popytu na swoje towary i usługi,
• jak również oferty konkurentów.

Znając preferencje klientów, można dowiedzieć się, które elementy oferowanych produktów warto zmodyfikować – jak je zmienić, by lepiej wyróżniały się na tle bogatej oferty rynkowej, a w konsekwencji, by były chętniej wybierane przez klientów.

Monitorując rynek, można sprawdzić, czy chronione oznaczenie indywidualizujące produkt lub usługę jest rozpoznawane na rynku, co jest istotne nie tylko z punktu widzenia marketingowego, ale także ze względu na ocenę powszechnej znajomości znaku lub uzyskania przez znak statusu znaku renomowanego.

Istotnie, teraz widzę, jak wiele standardowych działań biznesowych obejmuje własność intelektualną przedsiębiorstwa.

No właśnie. Przedsiębiorstwo musi także zwrócić uwagę na inne aspekty monitorowania rynku – przede wszystkim pod kątem nowych możliwości komercjalizacji praw własności intelektualnej, a także wykrycia naruszeń własnych praw oraz uniknięcia naruszania cudzych praw własności intelektualnej.

REKLAMA

Koniecznie zobacz NAJLEPSZE szkolenie z Facebooka na rynku

Link do kursu: szkolenie Facebook Ads

Koniec reklamy.

Specyfika praw własności przemysłowej polega na tym, że można komercjalizować wynalazek, który został zgłoszony do ochrony, zanim zostanie na niego udzielony patent.

W momencie zgłoszenia przedsiębiorstwo nabywa zbywalne prawo z pierwszeństwa do uzyskania patentu, które może być z sukcesem eksploatowane, przykładowo na drodze stosowanych umów.

Zdecydowanie tak.

Trafna analiza rynku pozwala na wybór właściwego sposobu komercjalizacji, zarówno z punktu widzenia potrzeb rynku, jak i przedsiębiorstwa oraz na zidentyfikowanie nowych możliwości w tym zakresie.

Chodzi więc także o ustalenie podmiotów potencjalnie zainteresowanych nabyciem praw własności intelektualnej lub licencji czy też tworzeniem nowych, wspólnych przedsięwzięć opartych na własności intelektualnej.

Dosyć powszechnym jest obawianie się konkurencyjnych przedsiębiorstw, które znając szczegóły wynalazku, mogą próbować wprowadzać na rynek podobne produkty.

Tym bardziej kiedy przedsiębiorstwo jest już kojarzone z innowacyjnym rozwiązaniem, więc istnieje też ryzyko bezprawnego wykorzystania nazwy czy znaku towarowego.

Skoro firma zainwestowała już w ochronę własności intelektualnej swojego przedsiębiorstwa, należy zadbać, żeby sankcjonowane były naruszenia uzyskanej wyłączności przez osoby trzecie.

Tylko wtedy ochrona może przynieść optymalne korzyści.

A co w przypadku, w którym mogło dojść do takiego naruszenia.

Załóżmy dowiedziałeś się o tym, czytając raport z targów w internecie.

Być może przedsiębiorca, nie sprawdził, czy oferowane przez niego produkty nie naruszają cudzych praw.

Monitorowanie rynku pomaga unikać takich sytuacji.

Musimy wyjaśnić tę sprawę.

Być może w celu uniknięcia sporu warto zaproponować zalegalizowanie korzystania ze zgłoszonego wynalazku przez zawarcie stosownej umowy.

Często chcąc uniknąć ryzyka poniesienia konsekwencji z tytułu naruszenia cudzego prawa, przedsiębiorcy wolą rozwiązać sporną sytuację polubownie, unikając sporów sądowych i związanych z tym kosztów.

W ten sposób zamiast walczyć z naruszycielem, można zyskać licencjobiorcę rozwiązania.

Co można zrobić, jeżeli w wyniku monitorowania rynku zidentyfikuje się przypadki naruszania
naszych praw?

Można się temu skutecznie przeciwstawić.

Wynika to z istoty ochrony praw własności intelektualnej, których wyłączny charakter daje uprawnionemu przedsiębiorstwu nie tylko monopol w zakresie korzystania z danego dobra na danym terytorium, ale jednocześnie prawo do zakazania innym podmiotom korzystania z tego dobra bez zgody uprawnionego.

Czy w takim przypadku najlepiej od razu skierować sprawę do sądu, czy jednak spróbować rozwiązać problem w inny sposób, przykładowo proponując zalegalizowanie naruszających działań?

To zależy od wybranej strategii.

„Aktywna” strategia egzekwowania praw własności intelektualnej polega na aktywnym dochodzeniu roszczeń z tytułu naruszenia przed sądem lub podjęciu prób rozstrzygnięcia sporu na drodze polubownej.

Powszechnie, przed wystąpieniem na drogę sądową, do naruszyciela wysyłane są listy ostrzegawcze, wzywające do zaprzestania naruszenia.

Czasami realizacja strategii ma jednak charakter „pasywny”, w tym sensie, że uprawniony ogranicza się tylko i wyłącznie do kierowania ostrzeżeń do naruszycieli o planowanym wystąpieniu na drogę sądową, nie zamierzając jednak faktycznie wdawać się w spór sądowy.

W niektórych przypadkach takie ostrzeżenia są skutecznym sposobem na powstrzymanie dalszych naruszeń.

Ta strategia może być także pomocna w sytuacji, gdy przedsiębiorstwu brakuje środków na finansowanie kosztownych sporów sądowych lub jeśli chciałoby ono bez czekania na rozstrzygnięcie sądowe zmusić naruszyciela do zaniechania naruszających działań.

Jak w przyszłości skutecznie monitorować rynek?

W poszukiwaniu nowych możliwości komercjalizacyjnych, nowych licencjobiorców lub nabywców chronionych rozwiązań, pomaga sprawdzanie specjalistycznych baz danych kojarzących partnerów biznesowych, uczestniczenie w spotkaniach, wystawach i konferencjach branżowych oraz członkostwo w branżowych stowarzyszeniach lub izbach.

W realizacji strategii monitorowania rynku pod kątem wykrycia naruszeń swoich praw przez osoby trzecie oraz uniknięcia naruszenia cudzych praw własności intelektualnej, pomaga regularne sprawdzanie baz danych urzędów patentowych.

Dzięki temu można ustalić, czy zgłoszone do ochrony znaki towarowe, wzory przemysłowe, wynalazki lub udzielone na nie prawa własności przemysłowej nie kolidują z już udzielonym prawem lub rozwiązaniem zgłoszonym do ochrony.

W tym zakresie niekiedy zasadne jest skorzystanie z profesjonalnego wsparcia, na przykład ze strony rzecznika patentowego, który w sposób fachowy przeprowadzi takie badania i zweryfikuje, czy dane rozwiązanie nie wchodzi w zakres cudzych praw.

W dzisiejszych czasach wiele informacji można znaleźć po prostu w Internecie.

Monitorowanie Internetu jest prostym, nieobciążającym, a niekiedy bardzo skutecznym sposobem identyfikacji opcji komercjalizacyjnych czy naruszeń.

Warto jest też oczywiście obserwować pojawiającą się na rynku ofertę konkurencji.

Aktywne egzekwowanie praw własności intelektualnej odbywa się przede wszystkim z wykorzystaniem tradycyjnej drogi sądowej.

Obowiązujące regulacje zapewniają uprawnionym skuteczne dochodzenie ochrony praw na drodze postępowania cywilnego i karnego.

W pewnym zakresie możliwość egzekwowania praw własności intelektualnej przewidują ponadto przepisy związane z szeroko pojętym prawem celnym.

Najczęściej jednak dochodzenie roszczeń przed właściwymi sądami odbywa się w trybie cywilnym.

Egzekwowanie praw na drodze sądowej umożliwia uzyskanie zakazu dalszego naruszania praw i rekompensaty z tytułu naruszenia, a także zabezpieczenie roszczeń jeszcze przed wszczęciem postępowania.

Przykładowo może to być zabezpieczenie towarów naruszających prawa jeszcze przed wydaniem ostatecznego rozstrzygnięcia, w celu ograniczenia skali naruszenia i potencjalnych szkód z tego tytułu.

Należy jednak pamiętać, że dochodzenie roszczeń na drodze sądowej wiąże się z koniecznością skorzystania z fachowego wsparcia prawnego oraz z poniesieniem, niekiedy wysokich, kosztów procesu sądowego.

Koszty te mogą obejmować między innymi koszty obsługi prawnej, opłat sądowych i opinii biegłych.

Występując na drogę sądową, warto też uwzględnić ryzyko unieważnienia własnego prawa wyłącznego.

Bardzo często naruszający podmiot, broniąc się przed zarzutem naruszenia prawa w postępowaniu sądowym, wszczyna postępowanie o jego unieważnienie przed urzędem, który udzielił tego prawa.

Czego dokładnie można żądać, występując do sądu w celu ochrony swoich praw, w przypadku ich naruszenia?

Przede wszystkim warto wiedzieć, że przepisy przewidują możliwość przeciwstawienia się nie tylko działaniom naruszającym prawa własności intelektualnej, ale także działaniom, które realnie zagrażają naruszeniem.

W takim wypadku uprawniony może żądać zaprzestania działań grożących naruszeniem prawa.

W przypadku, gdy naruszenie już nastąpiło, uprawniony ma do dyspozycji szeroki katalog roszczeń, które można podzielić na trzy grupy.

• Po pierwsze: roszczenia mające na celu powstrzymanie naruszyciela od dalszych naruszeń i przywrócenie stanu sprzed naruszenia.
• Po drugie: roszczenia, których celem jest sprawienie, by naruszyciel poniósł finansowe konsekwencje.
• Po trzecie: roszczenia o ułatwienie oceny skali naruszeń i kalkulacji odszkodowania.

Każdą z tych kategorii omówię zaraz szerzej.

1. Jeśli przedsiębiorcy zależy na powstrzymaniu naruszyciela od dalszych naruszeń i przywróceniu stanu sprzed naruszenia, powinien rozważyć wystąpienie do sądu z następującymi żądaniami:

• roszczeniem o zaniechanie dalszych naruszeń,
• roszczeniem o usunięcie skutków naruszenia, w ramach którego sąd na wniosek uprawnionego może orzec o bezprawnie wytworzonych przedmiotach,
• roszczeniem o podanie do publicznej wiadomości części lub całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd.

2. Jeżeli natomiast celem przedsiębiorcy jest sprawienie, aby naruszyciel poniósł finansowe konsekwencje eksploatacji cudzych chronionych rozwiązań, właściwe jest wystąpienie z następującymi roszczeniami:

• roszczeniem o zapłatę sumy pieniężnej jako zastępczą realizację roszczeń o zaniechanie i usunięcie skutków naruszenia,
• roszczeniem o wydanie mu bezprawnie uzyskanych korzyści, uzyskanych w związku z bezprawną eksploatacją chronionego rozwiązania,
• roszczeniem o naprawienie szkody poniesionej w związku z działaniami naruszającymi jego prawo.

3. Szczególnym roszczeniem, które może wystosować uprawniony, jest roszczenie informacyjne.

Ma ono na celu ułatwienie mu oceny skali naruszeń i obliczenie wysokości należnego odszkodowania.

W ramach tego roszczenia można żądać za pośrednictwem sądu udostępnienia przez naruszyciela lub inne podmioty informacji mających znaczenie dla dochodzonych roszczeń, dotyczących na przykład liczby wyprodukowanych urządzeń z wykorzystaniem cudzego wynalazku czy kanałów dystrybucyjnych.

Katalog roszczeń przysługujących uprawnionemu w przypadku naruszenia prawa jest szeroki.

Jednak, czy biorąc pod uwagę fakt, że nasz wynalazek został zgłoszony do ochrony, ale nie mamy jeszcze patentu, możemy w sposób aktywny dochodzić ochrony swoich praw na drodze sądowej, wykorzystując te roszczenia?

Nie.

Możliwość wystąpienia na drogę sądową z roszczeniami z tytułu naruszenia patentu, podobnie jak innych praw uzyskiwanych w trybie formalnym, pojawia się dopiero po udzieleniu prawa, ale w takim przypadku można roszczeniami objąć także okres, w którym oczekiwało się na udzielenie prawa.

Co w takim razie możemy zrobić?

Gdy ochrona wytworu intelektualnego w trybie formalnym jest tylko zabezpieczona na drodze zgłoszenia, ale nie jest jeszcze udzielone prawo wyłączne uprawniające do występowania z roszczeniami do sądu, można zastosować strategię „pasywną”, o której wspominałem, ograniczającą się do ostrzegania o możliwości wystąpienia na drogę sądową po uzyskaniu prawa.

Wybór strategii sądowego dochodzenia roszczeń musi być przemyślany z uwagi na koszty oraz czas niezbędny dla zaangażowania się w długi spór, niekiedy kosztem biznesowej działalności.

Wieloletnie prowadzenie sporu może mieć wpływ na relacje z kontrahentami, plany biznesowe czy działalność przedsiębiorstwa.

Dlatego z reguły w pierwszej kolejności lepiej jest rozważyć możliwość polubownego rozstrzygnięcia sporu.

W niektórych przypadkach rzeczywiście lepiej spróbować rozwiązać konflikt w ten sposób.

Szczególnie, jeśli zamiast wroga widzi się w naruszycielu potencjalnego kontrahenta czy licencjobiorcę.

Na drodze polubownej można zawrzeć prywatną ugodę z naruszycielem, ale można także, korzystając z mechanizmów polubownych takich jak mediacja czy arbitraż, uzyskać wiążące prawnie rozstrzygnięcie.

W Polsce wyroki wydane przez sądy polubowne czy ugody zawarte przed takimi sądami mają moc wiążącą analogiczną do tych wydanych w tradycyjnym postępowaniu prowadzonym przed sądem powszechnym.

Rozważając stosowanie jakiekolwiek strategii egzekwowania praw, trzeba mieć na uwadze, że nie w każdej sytuacji korzystanie bez zgody uprawnionego z chronionego rozwiązania przez osobę trzecią stanowi podstawę do skutecznego kwestionowania takiego działania.

Przepisy prawa przewidują wyjątkowe sytuacje, w których takie korzystanie nie prowadzi do naruszenia prawa.

Egzekwowanie praw własności intelektualnej przykładowo nie jest skuteczne, gdy:

• korzystanie z utworów chronionych prawem autorskim odbywa się w ramach dozwolonego użytku osobistego lub publicznego,
• korzystanie z opatentowanego wynalazku odbywa się w ramach ograniczenia patentu (na przykład wynalazek stosowany jest do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy albo do nauczania),
• z chronionego rozwiązania korzysta używacz uprzedni, czyli podmiot, który w dobrej wierze korzystał z wynalazku, wzoru użytkowego czy wzoru przemysłowego przed zgłoszeniem go przez inny podmiot do ochrony.

Podsumowanie

Chciałbym podsumować artykuł kilkoma rekomendacjami dla przedsiębiorców.

Po pierwsze w ogólnej strategii zarządzania własnością intelektualną w przedsiębiorstwie nie powinno zabraknąć strategii monitorowania rynku, która uzupełnia strategie komercjalizacji i egzekwowania praw.

Koszty naruszenia cudzych praw są zazwyczaj nieporównywalnie większe niż koszty poniesione na realizację strategii monitorowania rynku pod kątem ewentualnych naruszeń.

Dlatego przed wprowadzeniem nowego produktu lub usługi na rynek warto sprawdzić, czy nie naruszają one cudzych praw własności intelektualnej.

Po drugie z uwagi na wysokie koszty sporów sądowych, przed wystąpieniem do sądu warto zabezpieczyć fundusze na profesjonalne wsparcie w tym zakresie.

Ponadto należy bardzo wnikliwie zbadać, czy korzystanie z chronionego dobra przez osobę trzecią istotnie spełnia przesłanki naruszenia praw własności intelektualnej przedsiębiorstwa i czy nie odbywa się w granicach dozwolonych przez prawo.

W umowach związanych z eksploatacją praw własności intelektualnej, w tym na przykład w umowach licencyjnych, warto przewidzieć klauzule dotyczące polubownej drogi rozstrzygania ewentualnych sporów i zasad ich rozstrzygania.

Realizując strategię zarządzania własnością intelektualną, należy pamiętać o:

• podjęciu działań monitorujących rynek pod kątem nowych opcji w zakresie komercyjnej eksploatacji praw własności intelektualnej,
• podjęciu działań monitorujących rynek pod kątem naruszania Twoich praw przez inne podmioty oraz możliwych naruszeń cudzych praw w ramach Twojej działalności,
• możliwości rozstrzygania sporów o naruszenie na drodze polubownej, w tym umożliwienia naruszycielom zalegalizowania korzystania z chronionego dobra na podstawie stosownych umów,
• zabezpieczeniu funduszy na realizację strategii egzekwowania praw na drodze sądowej,
• ryzyku wszczęcia postępowania o unieważnienie prawa jako strategii obrony przez zarzutem naruszenia prawa

• szkolenia online
• szkolenia u Ciebie w firmie i doradztwo-konsulting
• agencja SEO/SEM

Co myślisz o moim nowym wpisie na blogu?

A może masz pytanie dotyczące strategii lub techniki jak działać najlepiej?

Tak czy inaczej, chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia.

Więc śmiało, teraz udostępnij ten wpis na swoich social mediach i zobacz co inni mają do powiedzenia.