Funkcje poznawcze człowieka

Jednym z obszarów funkcjonowania człowieka, którym interesuje się współczesna psychologia, są jego funkcje poznawcze. Ta dosyć skomplikowanie brzmiąca nazwa odnosi się tak naprawdę do pewnych aspektów funkcjonowania, które są bliskie każdemu człowiekowi. Mowa tutaj o uwadze, myśleniu, pamięci, percepcji, czyli inaczej spostrzeganiu, ale też mowie.

To jedne z najważniejszych funkcji poznawczych człowieka, bez których nie można funkcjonować, świadomie działać, podejmować decyzji.

Funkcje poznawcze człowieka

Funkcje poznawcze człowieka, a zatem uwaga, myślenie, pamięć, procesy planowania, tak zwane funkcje wykonawcze oraz mowa, związane są z funkcjonowaniem układu nerwowego.

Człowiek przetwarza różnego rodzaju bodźce, które docierają do niego różnymi kanałami, a następnie analizuje je, magazynuje w pamięci, przetwarza, wykorzystuje w procesach myślowych.

Funkcje poznawcze są bardzo skomplikowane, tak naprawdę wciąż nie do końca wiadomo, które systemy mózgowe odpowiadają za ich powstawanie. W końcu wiedza na temat układu nerwowego człowieka cały czas się rozwija. Powstają nowoczesne metody badania aktywności mózgowej człowieka, dzięki którym można coraz więcej powiedzieć na przykład o obszarach w mózgu, które związane są z funkcjonowaniem różnych rodzajów pamięci, percepcji, mowy.

Najważniejsze funkcje poznawcze człowieka

Trudno powiedzieć, które funkcje poznawcze człowieka są ważniejsze, a które mniej ważne. Tak naprawdę człowiek sprawnie funkcjonujący to człowiek, którego uwaga, pamięć, myślenie czy percepcja działają na optymalnym poziomie.

Oczywiście wraz z biegiem życia, na przykład w sytuacjach choroby, w związku ze starzeniem się, po alkoholu czy użyciu różnych substancji psychoaktywnych, funkcje poznawcze mogą działać czasami trochę gorzej. Tak dzieje się w przebiegu depresji, chorób degeneracyjnych, na przykład Alzheimera czy Parkinsona.

Zwykłe niewyspanie się, które przecież często towarzyszy współczesnym ludziom, może upośledzać funkcjonowanie procesów poznawczych. Wystarczy przypomnieć sobie sytuację, kiedy to byliśmy bardzo zmęczeni, ale musieliśmy przez dłuższy czas skupić się na jakimś trudnym i wymagającym zadaniu. Jest to wyjątkowo obciążające, a poziom wykonania zadania często jest wtedy znacznie niższy, pomimo tego, że posiadamy odpowiednią wiedzę i umiejętności, by sobie z nim poradzić.

Wspieranie swoich funkcji poznawczych

Funkcjonowanie poznawcze człowieka w dużym stopniu uwarunkowane jest również ogólnym poziomem inteligencji.

To właśnie podczas badania inteligencji mierzy się takie procesy poznawcze człowieka, jak uwaga, myślenie logiczne, myślenie abstrakcyjne, pamięć krótkoterminowa i długoterminowa, percepcja wzrokowo i słuchowa. Niestety niektórzy ludzie słabiej funkcjonują pod względem poznawczym, dlatego też gorzej radzą sobie z różnymi czynnościami podejmowanymi w życiu codziennym. Trudniej uczyć się im nowych umiejętności, więcej czasu wymaga nabycie nawet podstawowej wiedzy. Oczywiście osoby o wysokim ilorazie inteligencji funkcjonują wyśmienicie, a ich procesy poznawcze działają bardzo sprawnie.

Posiadając liczne ograniczenia, które mogą być związane z wrodzonymi cechami, jak też nabyte w trakcie życia, mimo wszystko można trenować swoje funkcje poznawcze. Służą do tego między innymi różnego rodzaju ćwiczenia umysłowe, które mają za zadanie stymulować rozwój mózgu.

Ćwiczenia rozwijające procesy poznawcze

Nie tylko ćwiczenia umysłowe, które wykonuje się samodzielnie lub pod okiem psychologa, terapeuty lub pedagoga, mogą pozwolić rozwinąć mózg i poprawić funkcjonowanie poznawcze. Dużo daje również aktywny tryb życia, dobra dieta, regularne wysypianie się oraz ruch na świeżym powietrzu. Okazuje się bowiem że tak naprawdę wszystko to, co robi człowiek na co dzień, w tym również w odniesieniu do uczenia się nowych umiejętności, pozwala rozwijać mózg. Warto o tym pamiętać i zadbać o dostarczenie sobie nowych bodźców, uczenie się nowych umiejętności, wykonywania różnych codziennych rutynowych czynności w trochę inny sposób. To sposoby na to, aby utrzymywać swój układ nerwowy w dobrej kondycji.

Obniżenie funkcji poznawczych

Obniżenie funkcjonowania poznawczego niestety grozi w pewnym wieku każdemu, ponieważ związane jest to po prostu ze starzeniem się. Oczywiście ludzie starsi nie muszą dużo gorzej funkcjonować w obszarze pamięci, myślenia czy uwagi, jeżeli wcześniej dbali o swoje zdrowie. Mowa tutaj zatem zarówno o wspieraniu zdrowia różnymi suplementami, jak też utrzymywaniu aktywności społecznej, ruchowej, intelektualnej.

Przejściowe obniżenie funkcji poznawczych może spotkać każdego. W takiej sytuacji warto po prostu odpocząć, zregenerować się. Jeżeli obserwuje się jednak znaczny spadek możliwości skupiania uwagi, trudności w funkcjonowaniu pamięci czy myślenia, warto skontaktować się ze specjalistą. Można wybrać się do lekarza psychiatry, lekarza neurologa, psychologa lub psychoterapeuty. To właśnie ci specjaliści mogą pomóc w zdiagnozowaniu przyczyny obniżenia funkcjonowania poznawczego.